Αφελης μελωδια
10:11 π.μ.
Press and shout
, Posted in
Η τελευταία προβολή μου είναι μια ευκαιρία να επιζητήσω για άλλη μια φορά απάντηση στην απορία που για χρόνια ταλανίζει την ομολογουμένως περιορισμένη νοημοσύνη μου. Με ποια κριτήρια γίνεται λοιπόν η μετάφραση των τίτλων ταινιών στα ελληνικά, και γιατί πολλές φορές οι μεταφράσεις είναι τόσο εύστοχες όσο και η παρουσία Κονγκολέζου σε συγκέντρωση της Κου Κλουξ Κλάν? Μπορώ να δεχτώ ένα «Τρελό θηριοτροφείο πάει διακοπές» στα τέλη της δεκαετίας του 80’, με την δικαιολογία ότι ο τίτλος δεν είναι δυνατόν να μεταφραστεί επ’ ακριβώς και απευθύνεται σε ένα κοινό το οποίο, ως επί το πλείστον, δεν την κατέχει την “βαρβαρικήν”. Εν έτη όμως 2012 που όσοι δεν ξέρουν τα βασικά αγγλικά έχουν μάλλον καταρράκτη και, εκ των πραγμάτων, θα προτιμήσουν μια «πρέφα» η ένα «άνοιγμα φύλλου» γενικότερα, από το σινεμά, οι μεταφράσεις τύπου «Και ο κλήρος έπεσε στον Σμαίλι (οε, οε, οε, οε)» θεωρούνται από άστοχες και περιττές έως γελοίες και παραπλανητικές. (- Είδα το ”Tinker Tailor, Soldier, Spy”. - Α εγώ είδα το άλλο με τον Γ. Όλντμαν, το “Σμάιλι”). Όποιος λοιπόν παραπατήσει πάνω στις αράδες μου και έχει την απάντηση, ας ανταποκριθεί κάτω από το παρόν κείμενο και ας κάνει τη φλυαρία μου να αξίζει τον κόπο.
“This Must Be The Place” δηλαδή “Εκεί που χτυπά η καρδιά μου” σε πολύ, υπέρμετρα πολύ, ελεύθερη μετάφραση. Ο Cheyenne είναι ένας μεσήλικας πρώην rock star. Μια προ εικοσαετίας επιτυχημένη καριέρα, του έχει εξασφαλίσει μια εύπορη και άνετη, αλλά συνάμα οκνηρή και ανιαρή ζωή στο Δουβλίνο. Οριακά καταθλιπτικός, προσπαθεί να καταπολεμήσει τους προσωπικούς δαίμονες και τα υπολείμματα που του έχει κληροδοτήσει η rock σταδιοδρομία του, μαζί με τις goth ενδυματολογικές επιλογές και το βαρύ μακιγιάζ τύπου “γιαπωνέζα γκέισα- Gotham City Joker”. Ο θάνατος του πατέρα του, οι δεσμοί με τον οποίο είναι ανύπαρκτοι χρόνια αμέτρητα, θα τον οδηγήσει στην Νέα Υόρκη. Εκεί, αφού μάθει πως ο εβραίος πρόγονός του ανάλωσε τη ζωή του προσπαθώντας να εντοπίσει και να εκδικηθεί τον Ναζί βασανιστή του στο Άουσβιτς, θα ξεκινήσει ένα μοναχικό road trip στην Αμερική με τελικό προορισμό την ολοκλήρωση του πατρικού αυτοσκοπού και την προσωπική κάθαρση.
Πίσω από την κάμερα εκτυλίσσεται μια νοερή μάχη, Sorrentino εναντίον Sorrentino. Ο ιταλός σκηνοθέτης πραγματικά αποτρέπει τον ίδιο του τον εαυτό από το να μεγαλουργήσει. Τόσο αφηγηματικά όσο και σκηνοθετικά, οι προσωπικές εμμονές του δηλητηριάζουν το σενάριο και τη σκηνοθεσία, τόσο, όσο χρειάζεται για να μπολιάσουν στον θεατή την υπόνοια αμφιβολίας για την ποιότητα του τελικού αποτελέσματος. Από τη μία μας προσφέρει τη δυνατή προσωπική ιστορία ενός ξεπεσμένου rock star που έχει «σνιφάρει» την επιτυχία σε αυτοκαταστροφικές ποσότητες, και μέσα από ένα ταξίδι γεμάτο με βαθυστόχαστα γνωμικά και συναντήσεις με ενδιαφέροντες χαρακτήρες, αποζητά την εξιλέωση και την αυτογνωσία. Από την άλλη στηρίζει την εξέλιξη της ταινίας σε ένα στόρι περί ναζισμού και εκδίκησης (οι εμμονές που λέγαμε;) που τελικώς αφήνει κάποια κενά στην ικανοποίηση του θεατή.
Σκηνοθετικά, η ταινία ανταποκρίνεται και με το παραπάνω στις απαιτήσεις του χαρακτηρισμού της ως “road movie”. Ο Sorrentino καταφέρνει να αιχμαλωτίσει με αξιοθαύμαστο τρόπο στα πλάνα του τόσο την εξωτερική διαδρομή στα απομονωμένα country τοπία της Αμερικής, όσο και το εσωτερικό μονοπάτι που περιδιαβαίνει ο ήρωας. Σε κάποια σημεία η παρουσία των σκηνοθετικών ιδιοτροπιών δείχνουν να κουράζουν, επηρεάζοντας, τρόπον τινά, το καταπληκτικό αποτέλεσμα. Τα καλογυρισμένα πλάνα, και η μαγευτική φωτογραφία, δένουν μοναδικά με τη θεσπέσια μουσική επιμέλεια του David Byrne (σας προτείνω ανεπιφύλακτα να “αγοράσετε” το soundtrack από το “torrentstore” της γειτονιάς σας) και τελικά θαρρώ πως το σύνολο, κερδίζει το στοίχημα.
Την ερμηνεία του Penn θα αποφύγω να την σχολιάσω καθώς θα πέσω με μαθηματική ακρίβεια στην παγίδα του υποκειμενικού θαυμασμού. Δεν θα κουράσω λοιπόν πλέκοντας το εγκώμιο του με ένα εκκωφαντικό ιντερλούδιο, απλά θα προσδώσω τα εύσημα που του αναλογούν, καθώς με τη στιβαρή του ερμηνεία καταφέρνει να σώσει από βέβαιο πνιγμό τον ήρωα που υποδύεται. Ο Sorrentino, όντας θαυμαστής των Cure, επιλέγει να αντικατοπτρίσει τον Robert Smith στη φιγούρα του Cheyenne, προσδίδοντας έτσι στον ρόλο ένα πραγματικά δυσθεώρητο οπτικοακουστικό προφίλ. Παρόλα αυτά, με την επιλογή του Sean Penn για την ερμηνεία, καταφέρνει να κερδίσει στο photo finish. Η Frances McDormand υποδύεται με επιτυχία την σύζυγο που στηρίζει τον αμετανόητα ανώριμο άντρα της ο οποίος αποσπασματικά δείχνει να παραπαίει, και ο τελικός μονόλογος του Heinz Lieven υπερκαλύπτει τα σκηνοθετικά αδύναμα στοιχειά του κεντρικού ήρωα, αποζημιώνοντας τον θεατή.
Η μεσότητα ως αποτέλεσμα φίλοι μου μπορεί να ερμηνευτεί με δύο τρόπους. Είτε ως απόρροια δυο μετριοτήτων, είτε ως η χρυσή τομή μεταξύ αρνητικού και θετικού παράγοντα. Η εν λόγω ταινία ανήκει στην δεύτερη κατηγορία, αφήνοντας στην κρίση του θεατή τον παράγοντα που ο τελευταίος θα συμμεριστεί. Το χαρακτηριστικό αυτό είναι που κάνει λοιπόν την ταινία “hate it or love it”, δηλαδή “παρ’ το όπως θες” σε ελεύθερη, αρκετά ελεύθερη, μετάφραση. Ο χρόνος που θα αφιερωθεί, προσωπικά, αξίζει τον κόπο, αλλά τα συμπεράσματα δικά σας…
Σάββας Κυριακίδης
δις ις ε τεστ....
Η εγκυκλοπαιδική γνώση του Beleboy, έδωσε τη λύση για να αποδείξουμε ότι δεν είμαστε ρομπότ.....Σε περίπτωση λοιπόν που έχετε την απάντηση στην ερώτηση που με καίει, αλλά δεν μπορείτε να συμπληρώσετε το περίφημο captcha, δύο απαλά και γαργαλιστικά πατήματα στο Tab του πληκτρολογίου θα δώσουν τη λύση. Διότι στο κάτω-κάτω δεν είμεθα και όλοι απ΄αυτούς τους χάνγκερς, πως τους λένε.....
Σσσσσσ οι χανγκερς είναι ανώνυμους......!!!
einai i fusiki antistasi stin ksenomania kai stin iothetisi latinikwn orwn stin kathimerinotita mas apo ta 80s (otan toulaxiston den htan kan toso praktiko oso simera me ta internetS :D )... kathoti akraia i ksenomania eprepe eksisou akraia na skasei k to antitheto tis...
:P
...
(σας προτείνω ανεπιφύλακτα να “αγοράσετε” το soundtrack από το “torrentstore” της γειτονιάς σας)
I loled :D
Πες τα ρε μαν!
Υπάρχουν πάντα και χειρότερα... Οι κατά τα άλλα όχι γνωστοί για τον σωβινισμό τους φίλοι μας Ισπανοί, έχουν ανάγει την μετάφραση σε άλλο επίπεδο. Όχι μόνο μεταφράζουν στα ισπανικά τον τίτλο της ταινίας, συνήθως ελεύθερα και άστοχα, αλλά μεταγλωττίζουν και όλες τις ταινίες.Δηλαδή έλεος ρε παιδιά, γράψτε υπότιτλους!
Κάτω τα χέρια σας από τις μεταφράσεις. Αφήστε την ταινία με τα αυθεντικά της στοιχεία.
Εγω θα έλεγα καλύτερα "love it or leave it" ή σε ελεύθερη μετάφραση "σε όποιον αρέσει, για τους άλλους δεν θα μπορέσει"......
Καλά , η μεταγλώττιση είναι ένα άλλο τεράστιο κεφάλαιο προς συζήτηση...
Δηλαδή KaPa εννοείς ότι η ψυχολογική έξαρση βίας που μου προκαλούν οι εντελώς άστοχα μεταφρασμένα τίτλοι, οφείλεται σε υπολείμματα εικοσαετούς ξενοφοβίας? Νο funkyng way! Καλά αυτό με τη μεταγλώττιση είναι όντως μεγάλη πληγή. Στη Γερμανία είναι κανόνας εδώ και δεκαετίες. Να ακούσεις Tom Cruise να μιλάει γερμανικά, να γελάς μέχρι να τελειώσει η ταινία. Φαντάσου ότι τα γερμάνια είναι τόσο μπροστά που αναλογικά για τους ηθοποιούς, υπάρχουν οι αντίστοιχοι Γερμανοί που δανείζουν πάντα την φωνή τους, για λόγους οικειότητας. (-Τι δουλεία κάνεις? -Έιμαι η φωνή του Eddie Murphy στα έργα.)Κακή φάση.